13 şubat 2024, Albis Therapy

Somatizasyon Bozukluk

Somatizasyon bozukluğu, psikolojik stres veya duygusal sorunların fiziksel semptomlarla kendini gösterdiği bir tür psikolojik bozukluktur. Somatizasyon bozukluğuna sahip kişiler gerçek bir tıbbi rahatsızlığı olmamasına rağmen, sürekli olarak fiziksel semptomlar yaşadığını hissetmekte, psikosomatik ağrılar yaşamaktadır. Bedenselleştirme bozukluğu olarak da adlandırılan somatizayon bozukluğu, kişinin stres veya duygusal rahatsızlıklarıyla başa çıkmak için bilinçaltında bir mekanizma olarak ortaya çıkabilmektedir. Bu durumda, kişi belirli semptomlar yaşamaktadır ancak tıbbi testler sonucunda herhangi bir fiziksel neden bulunamamaktadır.

Somatizasyon Bozukluğu Nedenleri

Somatizasyon bozukluğunun kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genellikle birçok faktörün bir araya gelmesi sonucunda ortaya çıktığı düşünülmektedir. 

Bunlar arasında şunlar yer alabilir:

• Genetik Yatkınlık: Somatizasyon bozukluğu olan kişilerde aile geçmişinde benzer semptomlar gösteren bireylerin olması, genetik yatkınlık olduğunu düşündürmektedir.

• Çocuklukta Yaşanan Travmalar: Çocuklukta yaşanan fiziksel, cinsel veya duygusal kötü muamele, ihmal veya travmatik olaylar, yetişkinlikte somatizasyon bozukluğunun ortaya çıkma riskini artırabilir.

• Stres ve Duygusal Faktörler: Yoğun stres, kaygı, depresyon gibi duygusal faktörlerin somatizasyon bozukluğu gelişiminde rol oynadığı düşünülmektedir. Bu durumda, kişi duygusal zorluklarını fiziksel semptomlarla ifade etme eğiliminde olabilir.

• Dikkat Çekme ve Kaçınma Davranışları: Kişi, çevresindeki insanların dikkatini çekmek veya bazı sorunlardan kaçınmak için bilinçli veya bilinçsiz olarak fiziksel semptomlar geliştirebilir.

Somatizasyon Bozukluğu Belirtileri

Bedenselleştirme, somatizasyon bozukluğunun önemli bir bileşenidir ve somatizasyon bozukluğu belirtileri ile ilişkilidir. Bedenselleştirme, kişinin içsel sıkıntıları veya stresi, vücutta ağrı, acı veya rahatsızlık gibi fiziksel semptomlar olarak deneyimlemesini içerir. Örneğin, bir kişi yoğun bir duygusal stres yaşadığında, bu stresi baş ağrısı veya mide bulantısı gibi fiziksel semptomlarla ifade edebilmektedir. Somatizasyon bozukluğunda bedenselleştirme, kişinin fiziksel semptomları ciddiye almasına ve sıklıkla tıbbi yardım aramasına neden olacaktır. Yapılan tıbbi testlerin sonuçlarının temiz çıkmasıyla da kişi de somatizasyon bozukluğu olma durumu psikiyatristler tarafından değerlendirilecektir.

Kısaca, somatizasyon bozukluğu belirtileri aşağıda sıralanmıştır.

• Kronik ve sürekli fiziksel şikayetler: Baş ağrısı, karın ağrısı, kas ağrısı, eklem ağrısı gibi sürekli ve devam eden fiziksel şikayetler sıkça görülür.
• Birden fazla vücut bölgesinde ağrı veya rahatsızlık: Somatizasyon bozukluğu olan kişilerde genellikle farklı vücut bölgelerinde çeşitli fiziksel şikayetler ortaya çıkar.
• Tıbbi testlerde herhangi bir anormallik bulunamaması: Kişi, yaşadığı fiziksel şikayetler nedeniyle birçok tıbbi test ve tetkikten geçse de herhangi bir tıbbi neden bulunamaz.
• Şikayetlerin sürekli değişmesi veya yer değiştirmesi: Somatizasyon bozukluğu olan kişilerde yaşanan fiziksel semptomlar sıklıkla değişir veya farklı vücut bölgelerine taşınır.

Diğer psikiyatrik belirtilerle birlikte görülme eğilimi: Somatizasyon bozukluğu olan kişilerde depresyon, anksiyete bozuklukları gibi diğer psikiyatrik belirtiler sıklıkla eşlik edebilir.

Somatizasyon Bozukluğu Tedavisi

Somatizasyon tedavisinde çeşitli yaklaşımlar bir arada kullanılmakta olup ilaç tedavisi, somatizasyon bozukluğunun tedavisinde birinci basamak tedavi seçeneği değildir. Somatizasyon bozukluğu ilaçları olarak kullanılan çeşitli ilaçlar, belirtilerin yönetilmesine yardımcı olabilir ancak altta yatan psikolojik faktörleri tedavi etmemektedir.

Somatizasyon bozukluğu tedavisinde kullanılan yöntemler:

• Psikoterapi (Konuşma terapisi)
• Yoga, meditasyon, derin nefes egzersizleri gibi stres yönetimi teknikleri
• Bireyin semptomları ve tedavi seçenekleri hakkında bilgi edinmesine yardımcı olmak için psikoeğitim oturumları.
• Düzenli egzersiz ve sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları.

Somatizasyon bozukluğunun tedavisi, bireyin semptomlarına ve ihtiyaçlarına göre özelleştirilir ve tedavi planının etkili bir şekilde uygulanması için düzenli takip ve destek önemlidir. Tedavideki ilerlemeler genellikle zaman alabilir, ancak uygun destek ve motivasyonla olumlu sonuçlar elde edilebilir.