17 Ocak 2024, Albis Therapy

“Hipomani” terimi, psikiyatride özellikle bipolar bozukluklarda kullanılan bir terimdir. Bu terimin kelime anlamı, “hypo-” Yunanca’da “altında” veya “daha az” anlamına gelirken, “mania” ise aşırı coşku, enerji veya aktivite durumu anlamına gelir. Dolayısıyla, “hipomani” terimi, daha hafif bir mani durumunu ifade eder. Bipolar bozukluğun bir parçası olarak, manik ataklardan daha hafif olan bu durum, bireyin enerjisini ve aktivitelere katılımını arttırabilir.

Hipomani Belirtileri (Hipomani Atakları)

Enerji Seviyesinde Artış: Hipomanik bir dönemde, bireyin enerji seviyeleri belirgin bir şekilde yükselir. Aktivitelerine daha fazla odaklanır ve hiperaktif bir ruh hali içinde olabilir. Ayrıca, bu dönemde kişi abartılı cinsel isteklerde bulunabilir. 

Azalmış Uyku İhtiyacı: Kişi, normalden daha az uyku ihtiyacı hissedebilir ve bu duruma rağmen enerjik ve uyanık kalabilir. 

Hızlanmış Düşünce Süreçleri: Zihinsel süreçlerde hızlanma gözlenir. Konuşma hızı artabilir ve düşünceler hızla akabilir. Kişi konuşurken sürekli konudan konuya atlama eğilimi gösterebilir. 

Artan Hedefe Yönelik Aktiviteler: Hipomanik bir dönemde birey, genellikle belirgin bir hedefe ulaşmaya yönelik artan bir aktivite gösterir. Bu, iş veya sosyal etkinliklerde belirgin olabilir. 

Risk Alma Eğilimi: Tehditlere karşı normalden daha az duyarlı olabilir ve riskli davranışlara yönelebilir. Kişi sürekli şanslı olduğunu hissederek şans oyunlarında bütün parasını kaybedebilir.

Dikkat Dağınıklığı: Dikkat eksikliği ve zorlanma, hipomanik bir dönemin belirtilerinden biridir. Kişi, bir konuya odaklanmakta zorlanabilir ve çabuk sıkılabilir.

Duygusal Patlamalar ve Saldırganlık: Beklenmedik heyecanlar, öfkelenmeler ve saldırganlıklar göstermek. 

Yukarıda belirtilen hipomani ataklarından bazılarına sahip olmak, mani veya hipomani tanısını kesin olarak koymaz. Bu nedenle, bu tür belirtileri fark eden kişilerin bir ruh sağlığı uzmanına danışmaları önemlidir.

Hipomanik Kişilik Bozukluğu

‘’Hipomanik kişilik bozukluğu’’ resmi bir tanım değildir. Fakat, bipolar bozukluğun bir parçası olan hipomani ile karıştırılabilir. Buna karşılık, “hipomanik kişilik” ifadesi, bir kişinin genel kişilik yapısını veya eğilimlerini tanımlamak için kullanılabilir.

Antidepresan Hipoman

“Antidepresan Hipoman” veya benzeri bir terim literatürde genellikle kullanılmaz fakat burada anlatılmak istenen antidepresanların ani bir şekilde kesilmesi veya hızlı bir doz azaltılmasıyla “kesilme sendromu” olarak da bilinen bir dizi mani/hipomani belirtisinin görülmesi olabilir. Kesilme sendromu belirtileri arasında genellikle huzursuzluk, anksiyete, baş ağrısı, halsizlik, bulantı ve uyku bozuklukları yer alır. Bazı durumlarda, duygudurum değişiklikleri, psikoz veya deliryum gibi daha ciddi psikiyatrik durumlar da görülebilir.1 Kesilme sendromu, antidepresanların kullanımının aniden durdurulmasının veya dozunun hızlı bir şekilde azaltılmasının bir sonucu olarak ortaya çıkar.

Antidepresanların kullanımı ve dozajı konusunda kararlar, bireyin özel durumuna bağlı olarak dikkatlice değerlendirilmelidir. Bu nedenle, ilaç kullanımıyla ilgili herhangi bir değişiklik öncesinde bir sağlık profesyoneli ile görüşmek önemlidir.

Hipomani Tedavisi

Hipomani tedavisinde, antipsikotik ve duygudurum dengeleyici ilaçların kullanımı tedavi sürecinde önemli bir rol oynamaktadır. Bunların yanında yaşam tarzı değişiklikleri ve psikoterapi, hipomaninin yönetilmesine büyük bir katkı sağlamaktadır. 

Yaşam tarzı değişikliği için bazı örnekler aşağıda verilmiştir;

Fiziksel Aktiviteler: Günlük fiziksel aktivitelerde bulunmak, enerjiyi yönetmeye yardımcı olabilir. Spor ve egzersiz, duygusal dengeyi destekleyebilir. 

Sağlıklı Beslenme Düzeni: Düzenli ve sağlıklı beslenme düzenine dikkat etmek, vücuttaki enerji seviyelerini dengede tutabilir ve duygudurum değişikliklerini hafifletebilir. 

Uyku Düzeni: Günlük 7-8 saat uyku almak, zihinsel ve duygusal sağlığın korunması açısından önemlidir. Yeterli uyku, hipomani semptomlarının şiddetini azaltabilir. 

Günlük Tutma: Duygudurum değişimlerini kaydetmek için bir günlük tutmak, belirtilerin izlenmesine ve tedaviye uyumun sağlanmasına yardımcı olabilir. 

Tetikleyicilerden Kaçınmak: Kafein, şeker ve kalabalık ortamlar gibi potansiyel tetikleyicilerden uzak durmak önemlidir. Bu, hipomani belirtilerini kontrol altında tutmaya yardımcı olabilir. 

Hipomani tedavisi, genellikle ilaçlarla birlikte kullanılan psikoterapi yöntemleri ile daha etkili hale gelebilir. Özellikle bilişsel davranışçı terapi, hipomani, mani veya bipolar bozukluk tedavisinde etkili bir rol oynar. Ancak, tedavi süreci kişiselleştirilmiş olmalı ve bir ruh sağlığı uzmanı gözetiminde olmalıdır.