09 Mart 2024, Albis Therapy

Doğum Sonrası Depresyon Nedir?

Postpartum depresyon ya da postpartum sendromu olarak da adlandırılan doğum sonrası depresyon, lohusa bir kadının yaşadığı duygu durum bozukluğunu açıklamak için kullanılan terimlerdir.  

Lohusa depresyonu, doğum sonrası dönemde kadının yaşadığı hormonal değişikliklerle, uyku eksikliği, yeni anne olmanın getirdiği sorumluluklarla ve sosyal destek eksikliği gibi faktörlerle ilişkilidir. Bu depresyon türü, doğum sırası ve sonraki dönemin ilk birkaç haftasından başlayarak birkaç ay sonrasına kadar sürebilmektedir. Doğum sonrası depresyon, kadınların günlük yaşamını etkileyebilir, yeni doğan bebekle olan ilişkilerini olumsuz yönde etkileyebilir ve kişilerin genel sağlık ve refahlarını etkileyebilir.

Doğum Sonrası Depresyon Tanı Kriterleri

DSM-5 doğum sonrası depresyonu, “doğum sonrası dönemde duygudurum bozukluğu” olarak sınıflandırır ve  DSM-5’te, bu durumun tanısı için aşağıdaki kriterler belirtilmiştir:

• Doğum sonrası döneminde en az 2 hafta süren majör depresif bozukluk belirtileri yaşanması.
• Bu belirtilerin, doğum sonrası dönemde ortaya çıkması.
• Bu belirtilerin, başka bir tıbbi durum veya başka bir ruhsal bozukluk tarafından açıklanamaması.

Doğum Sonrası Depresyon Belirtileri

Lohusa depresyonu belirtileri fiziksel, duygusal ve davranışsal olarak üç kategoride incelenebilir.

Fiziksel Belirtiler:

• Yorgunluk ve halsizlik
• Uyku bozuklukları (uyuyamama veya aşırı uyuma)
• İştah değişiklikleri (aşırı yeme veya iştahsızlık)
• Baş ağrısı
• Mide bulantısı veya sindirim sorunları
• Ağrı ve kas gerginliği

Duygusal Belirtiler:

• Sürekli üzüntü, hüzün ve çaresizlik hissi
• Anksiyete ve endişe
• Değersizlik veya yetersizlik hissi
• Suçluluk veya utanç duygusu
• Duygusal duyarsızlık veya boşluk hissi
• İntihar düşünceleri veya intihar eylemi

Davranışsal Belirtiler:

• Sosyal izolasyon ve geri çekilme
• İlgi kaybı ve keyifsizlik
• İşlevsellikte azalma (günlük aktiviteleri yapmada zorluk)
• Bebekle ilgilenmede zorluk veya isteksizlik
• Huzursuzluk ve sinirlilik
• Aşırı kontrol veya mükemmeliyetçilik

Lohusalık sendromu, bu belirtileri yaşayan kadınların yaşamını olumsuz yönde etkileyebilir ve bebekle olan ilişkilerini de olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, belirtileri fark eden kadınların profesyonel yardım alması önemlidir.

Doğum Sonrası Depresyon Kimlerde Görülür

Doğum sonrası depresyon her kadında görülebileceği gibi düşük oranda da olsa erkelerde de görülebilmektedir. Diğer taraftan, bazı faktörler doğum sonrası depresyon durumunun gelişmesine katkıda bulunabilmektedir. 

Bu risk faktörleri arasında;

• Kişisel veya aile öyküsünde ruhsal bozukluklar (depresyon, anksiyete, bipolar bozukluk gibi) bulunması.
• Bir önceki doğum sonrasında depresyon geçirmiş olmak.
• Gebelik veya doğum sırasında yaşanan bazı komplikasyonlar.
• Bebekle ilgili sağlık sorunları veya erken doğum.
• Sosyal destek eksikliği veya stresli yaşam olayları.
• Finansal sorunlar.
• Doğum sonrası fiziksel iyileşme sürecinde yaşanan zorluklar.

bulunmaktadır. 

Diğer taraftan, bu faktörlerden bir veya birkaçına sahip olan kadınların hepsi doğum sonrası depresyon geliştirmeyebilir. Bu nedenle, doğum sonrası depresyonun belirtilerini fark ettiğinizde, profesyonel yardım almanız önemlidir.

Doğum Sonrası Depresyon Tedavisi

Doğum sonrası yaşanan problemler, sadece depresyonla sınırlı değildir; bu dönemde kadınlar ayrıca anksiyete, stres, uyku problemleri ve hatta intihar düşünceleri gibi bir dizi farklı semptom yaşayabilirler.

Doğum sonrası depresyon tedavisi, psikoterapi, antidepresan ilaçlar ve sosyal destek gibi çeşitli yöntemlerle sağlanabilir. En önemli adımlardan biri, destekleyici bir çevre oluşturmak ve doğum sonrası sendrom yaşayan kişinin duygusal ve fiziksel ihtiyaçlarını karşılamaktır.

• Psikoterapi: Konuşma terapisi veya bilişsel davranışçı terapi gibi psikoterapi yöntemleri, postpartum sendromunun tedavisinde etkili olabilir. Bu terapiler, kadınların duygusal durumlarını anlamalarına ve başa çıkmalarına yardımcı olabilir.
• Sosyal Destek: Aile, arkadaşlar ve diğer destek grupları, doğum sonrası depresyon yaşayan kadınlar için önemli bir destek kaynağı olabilir. Sosyal destek, kadınların duygusal ve fiziksel ihtiyaçlarını karşılamalarına yardımcı olabilir.
• Kendine Bakım: Doğum sonrası depresyon yaşayan kadınların kendilerine iyi bakmaları önemlidir. Yeterli uyku, sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz, kadınların duygusal ve fiziksel sağlıklarını destekleyebilir.
• Eğitim ve Bilgi: Doğum sonrası depresyon yaşayan kadınların ve ailelerinin, bu durumu anlamaları ve başa çıkmaları için eğitim ve bilgi önemlidir. Bu, kadınların belirtilerini tanımlamasına ve profesyonel yardım almasına yardımcı olabilir.
• Aile Terapisi: Doğum sonrası sendrom yaşayan kadınların aileleri için aile terapisi, aile üyelerinin birbirleriyle daha iyi iletişim kurmalarına ve birbirlerine destek olmalarına yardımcı olabilir. Aile terapisi, aile içi ilişkileri ve dinamikleri iyileştirebilir ve kadınların duygusal sağlıklarını destekleyebilir.
• Alternatif Tedaviler: Bazı kadınlar, doğum sonrası depresyon tedavisi için yoga, meditasyon, akupunktur ve masaj terapisi gibi alternatif tedavileri tercih edebilirler. 

Doğum sonrası depresyon tedavisi, kişinin belirtilerine ve ihtiyaçlarına bağlı olarak değişebilir. Bu nedenle, bireylerin profesyonel yardım alması ve tedavi seçenekleri hakkında bilgi alması önemlidir. Bir ruh sağlığı uzmanı, kişinin belirtilerine ve ihtiyaçlarına uygun bir tedavi planı oluşturabilir ve destek sağlayabilir.