
Ayrılık Sonrası Yas Süreci
21 Aralık 2023, yazar Nur Aydoğan, Psikolojik danışman
Ayrılık sonrası yas, bir ilişkinin sona ermesiyle ortaya çıkan duygusal bir süreçtir. Bir ilişkinin bitmesi veya boşanma, sevilen birinin ölümü gibi farklı nedenlerle ortaya çıkabilir. Bu duygusal süreci atlatmak kolay değildir. Ancak bu süreçte neler yaşayabileceğinizi ve bu duygularla nasıl başa çıkabileceğinizi öğrenmek, sizin için faydalı olur.
AYRILIK SONRASI YASIN AŞAMALARI
1. İnkar: İlk aşamada, ayrılığın gerçekliğiyle yüzleşmek zor olabilir ve insanlar genellikle bunu inkar edebilirler. Bu aşamada, ilişkinin sonlandığını kabul etmek yerine, geçici bir dönem olduğunu düşünme eğiliminde olabilirler.
2. Öfke: İkinci aşamada, ayrılığa ilişkin öfke ve hınç duyguları ortaya çıkar. Kişi, diğer kişiyi suçlama, kızgınlık veya hatta intikam duyguları yaşayabilir. Bu aşama, ayrılık sonrası yas sürecinde önemli bir duygusal tepkidir.
3. Pazarlık: Bu aşamada, kişi genellikle ilişkinin geri getirilebileceği veya düzeltilebileceği umuduyla kendini sorgular. Bu aşamada insanlar genellikle “keşke” veya “ne olursa olsun değiştirmeye hazırım” gibi düşüncelere kapılabilirler.
4. Depresyon: Ayrılık sonrası yas sürecinde, birçok insan depresyon yaşar. İnsanlar kayıp duygular, hüzün, umutsuzluk ve yalnızlık hissi yaşayabilirler. Bu aşama, ayrılığın gerçekliğiyle yüzleşmenin ve kaybın kabulünün bir parçasıdır.
5. Kabul: Son aşama, ayrılığı kabul etme ve yeni bir başlangıca yönelme aşamasıdır. Kişi ayrılığı kabul eder, geçmişi geride bırakır ve geleceğe odaklanır. Bu aşamada insanlar yeni hedefler belirler, yeni ilişkilere veya deneyimlere açık hale gelirler.
AYRILIK SONRASI YAS SÜRECINI ZORLAŞTIRAN ETKENLER
1. Beklenmedik ayrılık: Eğer ilişkinin sona ermesi beklenmedik bir şekilde gerçekleşirse, bu durum daha fazla şok ve travma yaşanmasına neden olabilir.
2. Uzun süreli ilişkilerin sona ermesi: Uzun süreli ve derin bağlara sahip olan ilişkilerin sona ermesi daha fazla acı ve yas sürecini uzatabilir.
3. İlişkiyle bağlantılı unsurlar: Çocuk sahibi olmak, ortak arkadaşlar, aile bağlantıları veya ortak mülkler gibi ilişkiyle bağlantılı unsurların varlığı, ayrılık sonrası yas sürecini zorlaştırabilir.
4. Ayrılığın nedeni: Ayrılığın nedeni, yas sürecini etkileyen önemli bir faktördür. İhanet, aldatma, şiddet veya diğer zorlu koşullarla sonlanan bir ilişki, yas sürecini daha da zor hale getirebilir.
5. Duygusal bağımlılık: Eğer bir kişi diğerine duygusal olarak aşırı bağımlıysa, ayrılık sonrası yas süreci daha yoğun ve zorlu olabilir.
6. Tekrar bir araya gelme umudu: Bazı insanlar ilişkilerinin sona ermesine rağmen eski partnerleriyle tekrar bir araya gelme umuduyla yaşayabilirler. Bu durum, ayrılık sonrası yas sürecini daha da zorlaştırabilir.
SAĞLIĞINIZA OLUMSUZ ETKİLERI NELERDİR?
1. Duygusal ve zihinsel sorunlar: Ayrılık, depresyon, kaygı, stres ve üzüntü gibi duygusal sorunlara yol açabilir. Bu durum uyku düzeninde bozulmalar, iştah değişiklikleri, konsantrasyon zorlukları ve enerji eksikliği gibi belirtilerle kendini gösterebilir.
2. Fiziksel sağlık sorunları: Ayrılık sonrası stres, bağışıklık sistemini zayıflatabilir ve vücudu hastalıklara karşı daha savunmasız hale getirebilir. Yorgunluk, baş ağrısı, sindirim sorunları, kas ağrıları ve bağışıklık sistemi bozuklukları gibi fiziksel rahatsızlıklar ortaya çıkabilir.
3. Uyku problemleri: Ayrılık sonrası yaşanan stres ve duygusal zorluklar, uyku problemlerine yol açabilir. Uyku düzeninde bozulmalar, uykusuzluk, kabuslar ve uykuya dalamama gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Uyku eksikliği ise genel sağlığı olumsuz etkiler.
4. Beslenme sorunları: Ayrılık sonrası bazı insanlar, stresle başa çıkmak için yeme alışkanlıklarını değiştirebilir. Bazıları iştahını kaybederken, bazıları ise aşırı yemek yeme eğilimi gösterebilir. Dengesiz beslenme, kilo değişiklikleri, besin eksiklikleri ve sindirim sorunları gibi sağlık sorunlarına neden olabilir.
5. Bağımlılık riski: Ayrılık sonrası yaşanan duygusal sıkıntılar, bazı insanların bağımlılık riski altında olmasına yol açabilir. Alkol, sigara veya uyuşturucu gibi zararlı maddelere başvurma eğilimi artabilir, bu da sağlık sorunlarına ve bağımlılık problemlerine yol açabilir.
Bu sağlık sorunlarının her biri, ayrılık sonrası deneyimlerin yoğunluğuna, kişinin içsel direncine ve destek sistemine bağlı olarak değişebilir. Önemli olan, duygusal ve fiziksel sağlığı korumak için profesyonel destek aramak, sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek ve duygusal iyilik halini destekleyen aktivitelere odaklanmaktır.
AYRILIK SONRASI YAS SÜRECINDE DESTEK ALMAK
Ayrılık sonrası yas süreci oldukça zorlayıcı olabilir ve birçok kişi için psikolojik destek almak gerekebilir. Psikolojik destek, bu süreçte karşılaşılan duygusal zorluklarla başa çıkmaya yardımcı olur ve kişinin iyileşme sürecini hızlandırır.
1. Duygusal destek: Ayrılık sonrası yas süreci, yoğun duygusal zorluklarla doludur. Destek almak, duygusal yükü hafifletebilir ve kişinin duygusal olarak rahatlama sağlamasına yardımcı olur. Başkalarının duyguları anlaması, destek vermesi ve kişinin duygusal deneyimlerini paylaşması iyileşme sürecini kolaylaştırır.
2. Stresin azaltılması: Ayrılık sonrası yas süreci büyük bir stres kaynağı olabilir. Destek almak, stresi azaltmak ve bununla başa çıkmak için etkili stratejiler öğrenmeye yardımcı olur. Destekleyici bir ortamda duygusal rahatlama sağlanır ve stres seviyeleri kontrol altına alınabilir.
3. Bilgi ve rehberlik: Profesyonel danışmanlık veya destek grupları, ayrılık sonrası yas sürecini anlama, başa çıkma stratejileri geliştirme ve iyileşme sürecinde rehberlik etme konusunda yardımcı olur. Bu kaynaklar, kişiye uygun stratejileri ve kaynakları sunarak süreci daha iyi anlamasına ve yönetmesine yardımcı olur.
4. Kendini keşfetme ve büyüme fırsatı: Ayrılık sonrası yas süreci, bireylere kendilerini daha derinlemesine keşfetme ve büyüme fırsatı sunar. Destek almak, kişinin içsel gücünü bulmasına, yeniden yapılanmasına ve kişisel gelişimine katkıda bulunabilir. Destekleyici bir ortamda kişi kendini daha iyi tanır, güçlü yönlerini keşfeder ve yeni hedefler belirler.
5. İzole olmaktan kaçınma: Ayrılık sonrası yas sürecinde, insanlar genellikle kendilerini izole etme eğiliminde olabilirler. Ancak destek almak, izolasyonu engeller ve kişiyi sosyal bağlantılara yönlendirir. Destekleyici bir ortamda diğer insanlarla etkileşime girmek, kişinin yalnız hissetme riskini azaltır ve destek sağlayan kişilerle güçlü bağlar kurmasına olanak tanır.

Nur Aydoğan
Psikolojik Danışman - EMDR Terapisti
Psikolojik Danışman, Aile Danışmanı ve Avrupa onaylı EMDR Terapisti olarak uzun yıllardır danışanlarıma yüz yüze ve online hizmet sunuyorum. Dokuz Eylül Üniversitesindeki öğrencilik hayatımdan beri, her zaman terapi ve Psikoeğitimler alanında ilerlemek amacım olmuştu. Albis Therapy’de psikoloji ekibimizi kurarak bu yolda hayallerimizi gerçekleştirmeye, iyileştirmeye ve geliştirmeye devam ediyoruz.