09 Mart 2024, Albis Therapy

Uzamış Yas Bozukluğu Nedir?

Yas, bir kişinin sevilen birinin ölümüne verdiği doğal ve normal tepkilerin bir bütünüdür. Yas, genellikle bir kişinin ölümünden sonra ortaya çıkar ve kişinin duygusal, bilişsel ve davranışsal tepkilerini içerir. Yas, kişinin ölen kişiye duyduğu sevgi, özlem ve hüznü ifade etmesine ve onunla olan bağını onurlandırmasına izin verir. Yas ayrıca kişinin ölen kişiye olan bağlılığını ve onunla olan ilişkisini kabul etmesine ve onun yokluğuyla başa çıkmasına yardımcı olmaktadır.

Uzamış yas bozukluğu ise kişinin ölümden sonra uzun süre boyunca yoğun bir acı, hüzün, özlem ve boşluk hissetmesiyle karakterizedir. Kişi, ölen kişinin hatıraları, etkileşimleri, yaşamı ve ölümü hakkında sürekli düşünceler içinde olabilir. Bu süreçte, kişi genellikle kaybın gerçekliğini kabul etmekte zorlanır ve ölen kişiyi sürekli olarak arar, onunla konuşur veya onunla birlikte olduğunu hayal eder. 

Uzamış yas bozukluğu, kişinin günlük yaşamını olumsuz yönde etkileyecektir. Kişi, işlevselliğini kaybedebilir, iş veya okul performansında düşüş yaşayabilir, sosyal etkileşimlerde zorlanabilir ve hatta fiziksel sağlık sorunları yaşayabilir. Bu durum, kişinin yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir ve uzun vadede psikolojik ve fiziksel sağlık sorunlarına neden olabilir.

Yas Sürecinde Hangi Davranışlar Görülmektedir?

Yas süreci kişiden kişiye değişebilir ve herkes bu süreci farklı bir şekilde yaşayabilir. Bu nedenle, yas sürecindeki davranışlar kişinin duygusal ve bilişsel durumuna bağlı olarak değişebilir. 

Yas sürecinde görülen sağlıklı kabul edilen davranışlar aşağıda sıralanmıştır:

• Ağlama ve üzüntü: Kişi, ölen kişiye olan bağlılığını ve onun yokluğunu kabul etmeye çalışırken ağlama ve üzüntü gösterebilir.
• İçe kapanma: Kişi, ölen kişinin yokluğuyla başa çıkmak için kendini geri çekebilir ve sosyal etkileşimlerden kaçınabilir.
• Özlem: Kişi, ölen kişiyi özler ve onunla geçirdiği zamanları hatırlar.
• Kızgınlık ve öfke: Kişi, ölen kişinin ölümüne karşı kızgınlık ve öfke duyabilir ve bu duyguları çevresine yansıtabilir.
• Kabul: Kişi, zamanla ölen kişinin yokluğunu kabul edebilir ve onunla olan ilişkisini onurlandırmaya başlayabilir.
• Hatıralar: Kişi, ölen kişiyle yaşadığı anıları ve deneyimleri hatırlayabilir ve bu hatıraları paylaşabilir.
• Duygusal dalgalanmalar: Kişi, yas sürecinde duygusal dalgalanmalar yaşayabilir ve bazen hüzün ve üzüntü, bazen de mutluluk ve rahatlama hissedebilir.
• Fiziksel belirtiler: Kişi, yas sürecinde fiziksel belirtiler yaşayabilir, örneğin uyku bozuklukları, iştah değişiklikleri, yorgunluk ve baş ağrıları gibi.

Yukarıda listelenen davranışların zaman içerisinde şiddetini kaybederek azalma göstermesi beklenir. Doğal yas sürecinin uzamış yas bozukluğundan ayrımı ise şu şekildedir; uzamış yas bozukluğunda kişinin doğal tepkileri zaman içerisinde iyileşme göstermez ve bu duygusal, bilişsel ve davranışsal tepkilerin en az 12 ay boyunca sürekli olarak devam etmesi gerekir. Konu ile ilgili kesin bir sonuca varmak için bir psikiyatrist ile görüşme sağlayabilirsiniz veya alanında uzman bir ruh sağlığı uzmanı ile iletişime geçebilirsiniz.

Uzamış Yas Bozukluğu Tedavi

Uzamış yas bozukluğu olan kişilerin tedavisi, genellikle psikoterapi ve ilaç tedavisi gibi çeşitli yaklaşımları içerebilir. Ayrıca, destek grupları ve sosyal destek ağları da tedavi sürecinde önemli bir rol oynayacaktır.

• Psikoterapi: Uzamış yas bozukluğu olan kişilere, bireysel veya grup terapisi gibi psikoterapi seansları önerilebilir. Bu seanslar, kişinin duygusal ve bilişsel tepkilerini anlamasına ve bu tepkilerle başa çıkmasına yardımcı olabilir.
• İlaç Tedavisi: Uzamış yas bozukluğu olan kişilerin depresyon veya anksiyete gibi belirtilerini hafifletmek için antidepresan veya anksiyolitik ilaçlar bir psikiyatrist tarafından reçete edilebilir.
• Destek Grupları: Uzamış yas bozukluğu olan kişiler, benzer deneyimleri paylaşan diğer kişilerle bir araya gelerek destek gruplarına katılabilirler. Bu gruplar, kişinin yas süreci boyunca yaşadığı zorlukları, düşüncelerini ve duygularını paylaşmasına ve başkalarının deneyimlerinden faydalanarak içinde bulunduğu ruh halini daha kolay yönetmesine yardımcı olabilir.
• Sosyal Destek Ağları: Uzamış yas bozukluğu olan kişiler, aile üyeleri, arkadaşlar veya diğer sosyal destek ağlarından destek alabilirler. Bu destek ağları, kişinin yas sürecini daha hızlı bir şekilde atlatmasına yardımcı olabilir.
• Egzersiz ve Sağlıklı Yaşam Tarzı: Düzenli egzersiz yapmak ve sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek de uzamış yas sürecinde ortaya çıkan problemleri yönetmeye yardımcı olacaktır.

Tedavi süreci kişiye özel olarak bir ruh sağlığı uzmanı tarafından planlanmaktadır. Konu ile ilgili daha fazla bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.