09 şubat 2024, Albis Therapy

Kleptomani Nedir?

Bir şeyi çalma hastalığı olarak da bilinen kleptomani, bir tür obsesif-kompulsif bozukluk olan bir psikiyatrik rahatsızlıktır. Bu durumda, kişi kontrolsüz bir şekilde çalma dürtüsü yaşar. Kleptomani, çalınan nesnenin maddi değerine veya kişisel önemine bakılmaksızın, genellikle kişinin ihtiyacı olmayan şeyleri çalma davranışı ile karakterize edilmektedir. Bu hastalığa sahip kişileri ifade etmek için ise “kleptoman” terimi kullanılmaktadır.

Para çalma hastalığı olarak da adlandırılan kleptomani, sıklıkla anksiyete veya stresle ilişkilendirilmiştir. Kişi genellikle çaldığı şeyi kullanmamakta veya atmaktadır. Bu durum, kişinin kendine ve çevresine zarar verme riski taşıyan bir davranıştır ve genellikle utanç, suçluluk ve başkalarını hayal kırıklığına uğratma hissiyle sonuçlanmaktadır.

Kleptomani Nedenleri

Kleptomaninin kesin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, çeşitli faktörlerin bu durumun ortaya çıkmasında rol oynadığı düşünülmektedir. Bu faktörler arasında genetik, nörolojik, psikolojik ve çevresel etkenler bulunmaktadır.

Kleptomaniyi tetikleyen veya etkileyen olası nedenler aşağıda sıralanmıştır:

• Genetik Yatkınlık: Aile öyküsünde kleptomani veya obsesif-kompulsif bozukluklar bulunan kişilerde kleptomani riski artabilir.
• Nörolojik Faktörler: Beyindeki kimyasal dengesizlikler veya işlev bozuklukları, kleptomani gelişimine katkıda bulunabilir.
• Psikolojik Etkenler: Stres, anksiyete, depresyon gibi ruh sağlığı sorunları, kleptomaniyi tetikleyebilir veya gelişimine katkıda bulunabilir.
• Zihinsel ve Duygusal Faktörler: Kişiler, çalma eylemini gerçekleştirerek duygusal boşluklarını doldurma veya heyecan arama ihtiyacı hissedebilirler.
• Çevresel Etkenler: Çocuklukta yaşanan travmatik olaylar, aile içi problemler veya çalma davranışının normalleştirildiği bir ortam, kleptomani riskini artırabilir.

Kleptomani Belirtileri

Basit bir şekilde hırsızlık hastalığı belirtileri aşağıdaki gibi gözlemlenmektedir:

• Kleptomani hastaları, kontrolsüz bir şekilde çalma dürtüsü yaşar ve bu dürtüyü takip ederek tekrar tekrar eşyaları çalar. (Çalma dürtüsü)
• Kleptomanlar çalma davranışını gerçekleştirirken kendisini kontrol edemez ve çalma sonrası suçluluk, utanç ve pişmanlık hisseder, ancak çalma davranışını durduramaz. (Konrolsüzlük-suçluluk)
• Çalma dürtüsü, kişide artan anksiyete ve gerginlik hissine neden olabilir. (Anksiyete)
• Bu kişiler, çalma davranışını zaman içinde tekrarlar. (Tekrarlayan davranışlar)
• Çalma hastalığından muzdarip bu kişiler genellikle çalınan eşyaları kullanılmaz, saklar veya elinden çıkarmanın bir yolunu bulur.

Bu belirtiler, kleptomaninin tipik özellikleridir ve kişinin bu bozukluğa sahip olduğunu düşündüren işaretlerdir. Ancak, bir kişinin kleptomani tanısı alması için bir uzman psikiyatrist veya bir ruh sağlığı çalışanı tarafından detaylı bir değerlendirme yapılması gerekmektedir.

Kleptomani Hastalığı Tedavisi

Kleptomani tedavisi genellikle multidisipliner bir yaklaşımı gerektirir ve bireysel ihtiyaçlara göre özelleştirilmektedir.

Çalma hastalığı tedavisi için aşağıda yer alan bazı yöntemler kullanılmaktadır:

• Psikoterapi: Bireysel terapi, kleptomani belirtileriyle başa çıkmak ve tetikleyici faktörleri tanımak için faydalı olabilir. Bilişsel-davranışçı terapi (CBT) gibi terapi türleri, kişinin düşünce ve davranışlarını değiştirmesine yardımcı olabilir.
• Davranış Terapisi: Davranışsal terapi, kleptomanın altında yatan dürtüleri ve alışkanlıkları değiştirmeye odaklanır. Kişiye, çalma dürtüsünü tanıması ve kontrol etmesi için stratejiler öğretilir.
• Destek Grupları: Destek grupları, kleptomani ile başa çıkan kişilerin bir araya gelerek deneyimlerini paylaşmalarını sağlar. Bu gruplar, kişinin kendini anlamasına ve destek almasına yardımcı olabilir.
• İlaç Tedavisi: Bazı durumlarda, antidepresanlar, duygudurum düzenleyiciler veya diğer psikiyatrik ilaçlar kleptomani semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Ancak, ilaç tedavisi genellikle diğer tedavilerle birlikte kullanılır.
• Stres Yönetimi ve Duygusal Destek: Stres yönetimi teknikleri, anksiyete ve gerginlikle baş etmeye yardımcı olabilir. Duygusal destek ise kleptomanı ile mücadele eden kişinin duygusal ihtiyaçlarını karşılayabilir.

Tedavi, kişinin semptomlarına ve ihtiyaçlarına bağlı olarak değişebilir. En etkili sonucu elde etmek için, bir uzman psikiyatrist veya alanında uzman bir ruh sağlığı çalışanı ile iş birliği yapılması gerekmektedir.