23 Ocak 2024, Albis Therapy

Fibromiyalji Nedir?

Fibromiyalji, “kas romatizması” veya “yumuşak doku romatizması” olarak da bilinen vücudun belirli noktalarında oluşan kas ve kemiklerde uzun süreli kronik ağrılara neden olan uyku, hafıza ve psikolojik problemlerin de eşlik edebildiği iskelet ve kas sistemi rahatsızlığıdır. Genellikle bu rahatsızlığa sahip olan kişiler omuz, sırt, boyun ve kalçalarda şiddetli ağrılar ve ağrılardan dolayı yorgun ve bitkin hissettiklerini, uyku problemleri yaşadıklarını, zaman zaman ağrıların artıp azaldığını ve bedende yer değiştirdiklerini söylerler. Psikolojik olarak stresli ve kaygılı dönemlerde ağrıların yoğunluğunun arttığı görülebilir ve ağrıya karşı hassasiyet geliştirilebilir. Yumuşak doku romatizması, kişiyi hem psikolojik hem de fiziksel olarak günlük işlevlerini yerine getirmesinde olumsuz etkileyerek hayat kalitesini düşürür. 

Fibromiyalji Neden Olur?

Fibromiyalji yani yumuşak doku romatizmasının nedeni kesin olarak bilinmemekle birlikte bu rahatsızlığa etki eden bazı risk faktörleri vardır. 

Genetik: Aile geçmişinde görülen fibromiyalji, rahatsızlığın görülme riskini arttıran bir sebeptir.

Beyin kimyasındaki bozukluklar: Beyindeki ağrıyla etkileşimli nöronların iletimindeki kimyasallarda anormal seviyede artış görülmesi ağrıya karşı hassasiyeti arttıran yönde belirtiler gösterir.

Çevresel faktörler: Stresli ve kaygı içeren yaşam olayları, uyku bozuklukları, fiziksel ve psikolojik travmalar, omurga rahatsızlıkları, anksiyete bozuklukları, depresyon vb.

*Belirtiler her bireyde farklı biçimlerde ortaya çıkabilirken yaşanan bir olay ya da durumdan sonra kendini gösterebilir. Buna ek olarak tetikleyici herhangi bir olay olmadan zaman içinde kademeli olarak birikerek meydana da gelebilir. 

*Fibromiyalji kadınlarda görülme oranı erkeklere göre daha fazla olduğu bulunmuştur. Kadınlarda hormon değişiklikleri, menopoz ve adet döneminde fibromiyalji rahatsızlığına zemin hazırlayabilir. Yine orta yaş grubunda hastalığın belirtilerinin görülmesi daha yaygın olarak gözlemlenmiştir.

Fibromiyalji Belirtileri 

Kas romatizması yani fibromiyaljinin en yaygın belirtisi üç aydan daha uzun süren yoğun ağrılardır. Vücudun spesifik olarak 18 bölgesinden 11 özel bölgede ağrının görülmesi fibromiyalji tanısı için önemli bir belirtidir. Ağrı noktaları genel olarak simetrik olma eğilimindedir. 

• Ağrıya karşı aşırı hassasiyet
• Devamlı halsizlik, yorgunluk hissi
• Vücudun belirli bölgelerinde karıncalanma/uyuşma hissi
• Uyku bozuklukları
• Baş ağrıları
• Bilişsel güçlükler: dikkat, konsantrasyon ve hafıza problemleri
• Bağırsak problemleri (İBS)
• Işık, ses ve sıcaklığa karşı aşırı hassasiyet
• Ağrılı bir adet dönemi
• İdrara sık çıkmak
• Psikolojik rahatsızlıklar

Fibromiyalji Tedavisi

Fibromiyalji başka rahatsızlıklarla benzer belirtiler gösterdiğinden tanı konulabilmesi oldukça zordur. Uzman bir hekim tarafından gerekli testler ve değerlendirmeler sonrası (kan ve idrar testi, radyolojik değerlendirmeler, laboratuvar testleri), vücutta belirli 18 noktadan 9-11 arası noktada 3 aydan uzun süren ağrıların görülmesi gibi belirtilerle tanı belirlenir. Yine kişinin hastalık öyküsü dikkate alınarak tedavi planlanır. Fibromiyaljinin belirlenebilmesi için özel bir test olmamakla birlikte özel bir tedavi de bulunmamaktadır. Yumuşak doku romatizması tedavisinde genellikle bilişsel ve davranışsal stratejiler, psikoterapiler, fizik tedavi ve ilaç tedavisiyle bütüncül bir tedavi planı tercih edilir. Bu tedavilerin amacı rahatsızlığın belirtilerinin hafifletilmesi, kişinin hayat kalitesini arttırarak günlük işlevlerini yerine getirilmesidir. 

• İlaç Tedavisi: Kişinin rahatsızlığının durumuna ve şiddetine göre ağrı kesici ilaçlar, antidepresanlar, kas gevşeticiler, uyku düzenleyici ilaçlar tedavide tercih edilebilir.
• Fizik Tedavi: Çeşitli egzersiz programları ve gevşeme teknikleri ile kas ve kemik yapıları güçlendirilerek ağrı belirtileri giderilmeye çalışılır. 
• Psikoterapi: Geçmişte yaşanan çeşitli travmalar veya stresli yaşam olaylarla kişinin baş etmesinde psikoterapi desteği önemlidir. EMDR Terapisi ve Bilişsel Davranışçı Terapi gibi yöntemler fibromiyalji rahatsızlığının tedavisinde sonuç veren etkili yaklaşımlardır.
• Bütün bu tedavilerin yanında bütüncül bir tedavide kişiye özgü beslenme, egzersiz, hareket ve uyku düzenlenmesine dikkat edilmesi önemlidir.