06 şubat 2024, Albis Therapy

Derealizasyon Bozukluğu Nedir?

Derealizasyon bozukluğu, bireyin çevresini ya da kendi bedenini gerçek dışı, yabancı veya rüya gibi algılaması durumunu ifade eder. Bu bozukluk, kişinin hissettikleri ve deneyimledikleri arasında bir tür gerçeklik kaybı yaşadığı bir durumu tanımlar. Derealizasyon bozukluğu, genellikle yoğun stres, travma, anksiyete bozuklukları, panik ataklar, depresyon, migren gibi durumlarla ilişkilendirilir.

Derealizasyon bozukluğu, kişinin yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir ve bireyin günlük aktivitelerini sürdürmesini zorlaştırabilir. Profesyonel yardım, terapi ve gerekirse ilaç tedavisi, bu bozukluğun yönetiminde kullanılan yöntemler arasındadır.

Derealizasyon Belirtileri

Derealizasyon belirtileri DSM-5’teki tanı kriterlerine göre, kişinin yaşamında önemli bir sıkıntıya veya işlevsellik kaybına neden olmalıdır. Bu belirtilerin başka bir tıbbi veya psikiyatrik durumun bir sonucu olmaması gerekmektedir. 

Bazı Derealizasyon Bozukluğu belirtileri aşağıda yer almaktadır:

Çevresel Değişikliklerin Algılanması: Kişi, çevresindeki nesnelerin boyutları, şekilleri ya da renkleri gibi öğelerde gerçek dışı değişiklikler hissedebilir.

Kendi Bedenin Gerçek Dışı Algılanması: Birey, kendi vücudunu veya bedensel duyumlarını gerçek dışı, yabancı veya uzak bir şekilde algılayabilir.

Zamanın Yavaşlaması veya Hızlanması: Zaman algısı değişebilir. Kişi, zamanın normalden daha yavaş veya hızlı geçtiğini hissedebilir.

Gerçeklikten Kopma Hissi: Kişi, olayların gerçekleştiğine dair bir bağlantı eksikliği hissedebilir veya olayların bir rüya gibi hissettirebileceğini ifade edebilir.

Duygusal Tepkilerde Azalma: Derealizasyon yaşayan kişiler, duygusal tepkilerinde azalma, hissizlik veya duyarsızlık hissedebilir.

Bir kişi, bu belirtileri yaşıyorsa, bir sağlık profesyoneli ile görüşmesi ve doğru bir tanı alması önemlidir.

Derealizasyon Tedavi

Derealizasyon bozukluğu tedavisi genellikle terapi ve ilaç tedavisi gibi yöntemleri içerir. Ancak, her bireyin durumu farklı olduğu için tedavi planı kişiselleştirilmiş olmalıdır. Derealizasyon bozukluğu tedavisinde kullanılan bazı yöntemler:

Psikoterapi (Konuşma Terapisi):

• Bilişsel Davranış Terapisi (BDT): Derealizasyon bozukluğu tedavisinde yaygın olarak kullanılan bir terapi türüdür. Birey, gerçek dışı algılarını anlamak ve değiştirmek için bilişsel süreçleri ve davranışlarını keşfeder.
• Maruz Bırakma ve Tepki Önleme: Kişi, gerçek dışı durumları tahayyül etmeye yönelik maruz bırakma çalışmaları yapar ve bu durumlarla başa çıkma stratejileri geliştirir.
• Şema Terapisi: Şema terapisi, kişinin derinlemesine kök salan duygusal kalıplarını keşfetmeye odaklanır. Bu terapi, geçmiş yaşantılardan kaynaklanan olumsuz şemaları tanımlamayı ve değiştirmeyi hedefler.

İlaç Tedavisi:

• Antidepresanlar: Özellikle selektif serotonin geri alım inhibitörleri derealizasyon belirtilerini hafifletmeye yardımcı olabilir.
• Anksiyolitikler: Anksiyete belirtilerini kontrol etmeye yardımcı olabilir.
• Antipsikotikler: Özellikle şiddetli durumlarda düşünce bozukluklarına ve gerçek dışı algılara karşı kullanılabilir.

Tedavi planı genellikle bireysel ihtiyaçlara ve belirtilerin şiddetine göre planlanmaktadır. Profesyonel Bir ruh sağlığı uzmanı tarafından yönlendirilen bir tedavi süreci, kişide görülen derealizasyon bozukluğu belirtileri ile daha etkili bir şekilde başa çıkmasına yardımcı olabilir.

Derealizasyon ve Depersonalizasyon Farkı Nedir?

Derealizasyon Bozukluğu da Depersonalizasyon Bozukluğu da kişinin günlük yaşamını ve işlevselliğini önemli ölçüde etkileyebilen, farklı belirtilere sahip iki ayrı psikolojik rahatsızlıktır.

Derealizasyon, bireyin çevresini veya nesneleri gerçek dışı, yabancı veya rüya gibi algılaması durumunu ifade ederken, depersonalizasyon, bireyin kendi bedenini, duygularını veya düşüncelerini bir başkasının deneyimi gibi algılaması durumunu ifade eder. Örnek olarak; Derealizasyon bozukluğu olması durumunda kişi bir olayın ya da çevrenin gerçekten var olduğuna dair şüphe hisseder. Depersonalizasyon bozukluğunda ise kişi kendi düşüncelerini başkasının düşünceleri gibi hissedebilir.

Diğer taraftan, derealizasyon ve depersonalizasyon sıklıkla birlikte görülür ve bu duruma “derealizasyon-depersonalizasyon bozukluğu” denir. Kişi hem çevresini hem de kendi benliğini aynı anda gerçek dışı algılayabilir.

Depersonalizasyon bozukluğunu farklı bir makalede daha ayrıntılı bir şekilde açıklayacağız.