08 şubat 2024, Albis Therapy

Cinsel Yönelim Nedir?

Cinsel yönelim, bir bireyin duygusal ve cinsel olarak çekildiği veya ilgi duyduğu cinsiyet veya cinsiyetlerin türüdür. Cinsel yönelim bir kişinin doğal ve kalıcı bir özelliğidir ve genellikle kişinin yaşamı boyunca sabit kalır, ancak bazı durumlarda zamanla değişebilir. Cinsel yönelim, kişinin kimliği ve ilişkileri üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilir ve kişinin kendini tanımlamasında önemli bir rol oynamaktadır.

Cinsel yönelim genellikle dört kategoride incelenmektedir:

• Heteroseksüellik: Heteroseksüel bireyler, karşı cinsle duygusal ve cinsel olarak çekilme eğilimindedirler. Yani bir erkek heteroseksüel ise, genellikle kadınlara çekilir ve cinsel olarak kadınlara ilgi duyar.
• Homoseksüellik: Homoseksüel bireyler, aynı cinsiyetten kişilere duygusal ve cinsel olarak çekilme eğilimindedirler. Bir erkek homoseksüel ise, genellikle diğer erkeklere çekilir ve cinsel olarak erkeklerle ilişki kurar.
• Biseksüellik: Biseksüel bireyler, hem karşı cins hem de aynı cinsiyetten kişilere duygusal ve cinsel olarak çekilme eğilimindedirler. Bu, cinsel yönelimlerinin hem heteroseksüel hem de homoseksüel bileşenler içerebileceği anlamına gelir.
• Aseksüellik: Aseksüel bireyler, genellikle cinsel çekim veya isteği deneyimlemezler veya çok az deneyimlerler. Bu durumda, romantik çekim diğer faktörlere dayanabilir.

Cinsel Yönelim Nasıl Gelişir?

Cinsel yönelimin nasıl geliştiği konusunda kesin bir açıklama yapmak zor olabilir çünkü cinsel yönelimin tam olarak neyden kaynaklandığına dair kesin bir bilimsel açıklama bulunmamaktadır.

Bazı araştırmalar, cinsel yönelimin karmaşık bir etkileşiminin sonucu olduğunu göstermektedir. Bu etkileşim, genetik, hormonal, çevresel ve psikolojik faktörlerin bir kombinasyonunu içerir. Örneğin, genetik faktörlerin cinsel yönelimi etkileyebileceğini öne süren araştırmalar vardır; ancak bu faktörlerin nasıl çalıştığı ve ne ölçüde etkili olduğu tam olarak anlaşılmamıştır.

Her bireyin cinsel yönelimi benzersizdir ve herhangi bir tek bir faktörün cinsel yönelimi tam olarak açıklaması zor olabilir.

Cinsel yönelimler, bireylerin cinsel çekim ve kimliklerini ifade etme şekillerini tanımlamak için kullanıldığı için kavramlar da büyük bir öneme sahiptir. Bu nedenle, toplumda “bilinmeyen cinsel yönelimler” konusu çok merak edilmektedir.

Bilinmeyen ya da daha az bilinen cinsel yönelimlere bazı örnekler aşağıda ifade edilmiştir:

• Panseksüellik: Panseksüel bireyler, cinsiyetten bağımsız olarak, kişinin karakteri, ruhu ve kimliği gibi diğer faktörlere dayalı olarak romantik ve cinsel çekim hissederler.
• Demiseksüellik: Demiseksüel bireyler, romantik veya cinsel çekim hissetmeden önce duygusal bir bağ kurma ihtiyacı duyarlar. Yani, cinsel çekim, duygusal bağ oluştuktan sonra ortaya çıkar.
• Skolioseksüellik: Skolioseksüel bireyler, cinsiyet kimliği veya biyolojik cinsiyetten bağımsız olarak, farklı veya dönüşümlü cinsel yönelimlere sahip olabilirler.
• Grayseksüellik: Grayseksüel bireyler, cinsel çekimin belirli durumlarda veya belirli koşullarda ortaya çıktığı veya yok olduğu bir spektrumda yer alırlar. Bu nedenle, cinsel çekim veya istek genellikle gri bir alan içindedir.

Cinsel Yönelim Değişir mi? Değiştirilebilir mi?

Cinsel yönelimin değişmesinin ne kadar yaygın olduğu ya da bu değişimin nasıl gerçekleştiği konusunda kesin bir cevap yoktur, çünkü her bireyin deneyimi farklıdır ve etkileyen birçok faktör vardır.

Bazı insanlar hayatlarının belirli dönemlerinde cinsel yönelimlerinde değişiklikler yaşayabilirler. Bu değişiklikler, kişisel, duygusal veya çevresel faktörlerden kaynaklanabilir. Örneğin, bir kişi daha önce heteroseksüel olarak tanımlanmış olabilir, ancak daha sonra homoseksüel bir çekime sahip olduğunu fark edebilir. Bu değişim, kişinin kendini daha iyi tanıması, çevresel etkilerin değişmesi veya duygusal bağlantılarının değişmesi gibi çeşitli nedenlerle gerçekleşebilir.

Diğer taraftan, çoğu uzman ve sağlık kuruluşu, cinsel yönelimin değiştirilmesine yönelik terapilerin etkili ve etik olmadığına ve hatta zararlı olabileceğine inanmaktadır. Bu tür terapilere “cinsel yönelim değiştirme terapisi” veya “dönüşüm terapisi” denmektedir. Birçok kurum ve kuruluş bu terapileri kullanmak yerine terapi ve danışmanlığın, LGBT+ bireylere kabul, destek ve özgürlük sağlaması gerektiğini savunmaktadır.

Cinsel Tercih ve Cinsel Yönelim Arasındaki Fark

“Cinsel tercih” ve “cinsel yönelim” terimleri sıklıkla eş anlamlı olarak kullanılsa da bazı farklılıklar bulunmaktadır. 

Cinsel tercih daha çok bireyin cinsel eylemlerinde bulunma tercihini ifade ederken, cinsel yönelim daha çok bireyin duygusal ve cinsel çekimini tanımlamak için kullanılmaktadır. Örnek vermek gerekirse, cinsel tercihte bir kişi heteroseksüel bir cinsel tercihe sahipse, genellikle karşı cinsle ilişki kurmayı tercih eder. Diğer taraftan, bir kişi homoseksüel bir cinsel yönelime sahipse, genellikle aynı cinsiyetten kişilere duygusal ve cinsel olarak çekim duymaktadır.

Cinsel Kimlik Nedir? Türleri Nelerdir?

Cinsel kimlik, bir bireyin kendini bir cinsiyetle ilişkilendirdiği ve bu cinsiyet kimliğiyle nasıl hissettiği konusunda içsel bir deneyimi ifade eder. 

Ayrıca, cinsiyet kimliği, cinsel yönelim, cinsiyet ifadesi gibi kavramlar genellikle karıştırılmaktadır. 

Bu ifadeler aşağıda sizler için açıklanmıştır.

• Cinsiyet Kimliği: Bir bireyin kendini kadın, erkek, her iki cinsiyet arasında veya hiçbiri olarak tanımlamasıdır.

Kadın: Kendini kadın olarak tanımlayan bireyler.

Erkek: Kendini erkek olarak tanımlayan bireyler.

Non-Binary: Kendini sadece kadın veya erkek olarak tanımlamayan, her iki cinsiyetin özelliklerini içeren veya hiçbir cinsiyetle özdeşleşmeyen bireyler.

• Cinsel Yönelim: Bir bireyin duygusal ve cinsel olarak çekildiği veya ilgi duyduğu cinsiyet veya cinsiyetlerin türüdür.

Makalemizde yer alan 1. Maddede açıklanan heteroseksüellik, homoseksüellik gibi cinsel yönelimler ve daha fazlası.

• Cinsiyet İfadesi: Bir bireyin kendini dışarıya nasıl ifade ettiği ve hangi cinsiyetin özelliklerini sergilediğiyle ilgilidir. Cinsiyet ifadesi, kıyafet tercihleri, saç stili, vücut dili ve kullanılan dil gibi birçok faktörü içerebilir.

Cisgender: Kendi doğum cinsiyetiyle özdeşleşen bireyler. Biyolojik cinsiyeti de toplumsal cinsiyeti de aynı olan kişiler için bu ifade kullanılmaktadır.

Transgender: Kendi doğum cinsiyetiyle özdeşleşmeyen bireyler. Biyolojik olarak kişinin kendisine atanan cinsiyeti ile cinsiyet kimliği uyuşmayan bireyler bu kategoride yer almaktadır.

Genderqueer: Toplumun geleneksel cinsiyet kategorilerine uymayan veya bunların dışında kalan bireyler.  Bu kategoride yer alan bireyler, geleneksel olarak kabul edilen cinsel kimlik kategorilerine uymak yerine, kendilerini tamamen farklı bir şekilde ifade etmektedir. Örneğin, bir kişi erkek cinsiyetinde olmasına rağmen, geleneksel olarak kadınlara özgü kıyafetler giyebilir.