16 Ocak 2024, Albis Therapy

Şizofreni Ne Demek?

Şizofreni, bireylerin gerçek ile gerçek dışını ayıramadığı ciddi bir zihinsel hastalıktır. Şizofreni hastaları, gerçeği yanlış bir şekilde yorumlayarak gerçek ile bağlarını yitirebilirler. Bu hastalık, kişinin olmayan şeyleri duymasına ve görmesine yol açarak sosyal çevre ve aile ilişkilerini etkilemektedir.  Şizofreninin tedavi edilmemesi durumunda bireyler; davranışlarını, düşüncelerini ve hissettiklerini ömür boyu kontrol altına alamayabilir.

Şizofren Kime Denir?

Uzman hekimler tarafından ruh halleri, düşünceleri, inanışları hakkında sorular sorularak ve davranışları gözlemlenerek psikiyatrik değerlendirmesi yapılan ve hastalığı “şizofreni” olarak belirlenen kişilere şizofren denmektedir.

Şizofreni ile ortak belirtilere sebep olan birçok etken madde, zihinsel ve fiziksel hastalıklar bulunmaktadır. Kişiye şizofreni teşhisi konmadan önce diğer ihtimallerin ortadan kaldırılması gerekmektedir. Ayrıca, Şizofreni hastaları genellikle hasta olmadıklarına dair bir inanç geliştirmektedirler. Bu nedenle, şizofreni hastalığı genellikle kişinin çevresi tarafından fark edilmektedir.

Şizofreni Belirtileri

Şizofrenide erken yardım istemek iyileşme yolunda büyük bir önem göstermektedir. Bu sebeple şizofreni semptomları bilinmeli ve mümkün olduğunca erken teşhis edilmelidir. 

Şizofreni hastalığı, ortalama 16 ila 30 yaş arasında teşhis edilmekte olup erkeklerde şizofreni belirtileri kadınlara kıyasla daha genç yaşlarda ortaya çıkmaktadır. 

Şizofreni belirtileri genellikle; pozitif belirtiler (halüsinasyonlar, düşünce bozuklukları, vb.), negatif belirtiler (duygusal ifadenin azalması, motivasyon eksikliği, vb.) ve bilişsel belirtiler (Dikkat eksikliği, unutkanlık, vb.) olmak üzere üç kategoride incelenmektedir.

Bu belirtilerin yoğunluğu ve gelip gitme şekli her hastada farklılık göstermektedir. Belirtilerin kötüleştiği ve gerilediği dönemler olduğu gibi her şizofreni hastasında bütün belirtiler eş zamanlı görülmeyebilir.

Basit Şizofreni Belirtileri;

• Olmayan şeyleri görme ve işitme
• Olaylara ve durumlara kayıtsızlık
• Konsantrasyon bozukluğu ve uyku problemleri
• Aşırı şüphecilik (Takip ediliyormuş gibi hissetme vb.)
• Mantık dışı inanışlar
• Anlamsız cümleler kurmak
• Hızlı düşünce ve duygu değişimleri
• Sosyal çevreden uzaklaşma ve yalnız kalma isteği
• İş veya okul performansında düşüş
• Depresif ruh hali

Katatonik Şizofreni

Katatonik şizofreni, belirgin psikomotor bozukluklarıyla karakterize edilen bir şizofreni alt türüdür. Katatonik şizofreniye sahip bireyler, garip motor davranışlar sergileyebilir veya hareketsizlik yaşayabilir. Bu motor bozukluklar, bir kişinin günlük aktiviteleri gerçekleştirme ve etkili iletişim kurma yeteneğini önemli ölçüde etkileyebilir.

Paranoid Şizofreni

Şizofreninin bir alt türü olan paranoid şizofreni; genellikle şiddetli anksiyete, korku ve güvensizlik hissi ile ilişkilidir. Bireyler, çoğunlukla gerçeklikten uzak, diğer insanların kendilerine karşı komplo kurduğuna, zulmettiğine veya casusluk yaptığına dair yoğun ve temelsiz inançlar yaşarlar. İşitsel halüsinasyonlar da bireylerin bu paranoid inançları güçlendiren sesler duymasına neden olabilir.

Paranoid Şizofreni Belirtileri

• Paranoid Sanrılar: Bireyler, çevrelerindeki insanların kendilerine zarar vermek veya kötülük yapmak istediğine dair şiddetli inançlar geliştirebilirler. Bu sanrılar genellikle gerçeklikten uzaktır. 
• İşitsel Hallüsinasyonlar: Kişiler, olmayan sesler duyabilirler. Bu sesler genellikle başkalarının kötü niyetli olduğunu ima eder ve paranoyayı destekler. 
• Duygusal Soğukluk: Bireyler, başkalarına karşı şüpheci ve mesafeli bir tutum sergileyebilirler. Güvensizlik ve düşmanlık hissi yaygındır. 
• İşlevsellikte Bozulma: Paranoid şizofreni genellikle sosyal ve mesleki işlevsellikte bozulmalara neden olabilir. İlişki kurma ve sürdürme zorluğu yaşanılabilir.
• Aşırı Uyanıklık: Bireyler sürekli olarak çevrelerini izleme ve potansiyel tehditlere karşı aşırı uyanık olmak zorunda hissederler.

Şizofreni Tedavisi

Şizofreni tedavisi semptomların hafifletilmesi, işlevselliğin artırılması ve bireyin toplum içinde daha sağlıklı bir yaşam sürmesine odaklanır. Belirtilerin azalması durumunda bile ömür boyu tedavi gerekmektedir.  Tedavi süreci kişiden kişiye değişiklik gösterse de antipsikotik ilaçlar ve psikososyal terapiler tedavinin temelini oluşturmaktadır. Tedaviye erken başlanması ve bireyin yakın çevresinin destekleyici bir rol oynaması, uzun vadeli başarı açısından kritiktir.

Tamamen İyileşen Şizofreni var mı?

Şizofreni ömür boyu tedavi edilmesi gereken bir zihinsel hastalık olup şu ana kadar kesin bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. 

Bipolar Şizofreni

Bipolar bozukluk ve şizofreni: Her ikisi de farklı psikiyatrik hastalıklardır ve kendi belirtileri, seyirleri ve tedavileri vardır. Belirtilerinin birbirlerine benzemesi sebebiyle karıştırılan bu iki hastalığın teşhisinde, mutlaka bir uzman hekime danışılmalıdır.